Cách đây tròn 80 năm, chỉ sau 02 tháng, giữa bộn bề những nhiệm vụ cấp bách cần phải giải quyết của chính quyền cách mạng non trẻ vừa mới thành lập, vừa phải tiến hành sự nghiệp kháng chiến kiến quốc, để chuẩn bị công tác tư tưởng và tổ chức, tạo sự thống nhất trong Đảng bộ, chuẩn bị nhân sự để tiến tới Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh, Tỉnh ủy lâm thời Hà Tĩnh đã quyết định tổ chức lớp huấn luyện cán bộ đầu tiên vào ngày 20/10/1945.
Ngày 12/12/1945, theo Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ tỉnh, những lớp huấn luyện cán bộ được vinh dự mang tên đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng. 80 năm - Một chặng đường, những hoạt động của Trường Chính trị Trần Phú Hà Tĩnh luôn gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của dân tộc và cùng cả nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, tiến hành công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. 80 năm đó, Trường Chính trị Trần Phú Hà Tĩnh đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để thực hiện “công việc gốc của Đảng”, hoàn thành sứ mệnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, đảng viên, góp phần tô thắm thêm những trang sử vẻ vang của Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh anh hùng.
Nhớ lại những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, giữa muôn vàn khó khăn, thiếu thốn, công tác huấn luyện cán bộ của Trường vẫn được triển khai thực hiện. Nhờ vậy, Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh đã nhanh chóng xây dựng được đội ngũ cán bộ cốt cán, nhất là cán bộ cơ sở đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, góp phần vào chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu. Từ tháng 9/1956, Trường được mang tên Trường Đảng Trần Phú và nhanh chóng ổn định nề nếp, triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị, tiếp tục có nhiều đóng góp quan trọng trong thực hiện công cuộc sửa sai cải cách ruộng đất, xây dựng hợp tác xã và cải tạo xã hội chủ nghĩa.
Từ năm 1965, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước bước sang giai đoạn mới, nằm trên địa bàn “tuyến lửa” chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam và chiến trường các nước bạn, Hà Tĩnh là một trong những trọng điểm bị đánh phá ác liệt của không quân và hải quân Mỹ. Trường phải sơ tán nhiều lần, từ Thạch Đài về Cẩm Duệ, từ Sơn Hà đến Đại Lộc, từ Thạch Vĩnh đến Đông Trường, rồi Thạch Lâm, Sơn Long, Sơn Tân, Thạch Trung... khó khăn, gian khổ chồng chất, nhưng bom đạn của kẻ thù không thể nào lay chuyển ý chí và niềm tin vào Đảng. Hành khúc ngày và đêm vẫn vang lên trong từng lán học; trang giáo án và tình yêu nghề của các thầy cô giáo vẫn không ngừng thắp sáng niềm tin cho lớp lớp học viên.
Sau ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh hợp nhất, Trường mang tên Trường Đảng Trần Phú Nghệ Tĩnh. Trải qua 15 năm với “bao cay đắng ngọt bùi khi đào mương đắp đập, bát cơm chưa đầy đặn bao nhiêu lần phải sẻ san; nắng đốt và mưa chan dựng nên làng nên phố...”, Trường vẫn không ngừng phấn đấu vươn lên, sát cánh kề vai cùng Đảng bộ và Nhân dân Nghệ - Tĩnh tập trung hàn gắn vết thương chiến tranh, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo Quốc phòng - An ninh.
Hội đồng nhà nước CHXHCN Việt Nam tặng thưởng Huân chương lao động Hạng Nhì cho Trường Đảng Trần Phú Nghệ Tĩnh (năm 1986)
Từ năm 1991, Tỉnh Hà Tĩnh tái lập với muôn vàn khó khăn của thời kỳ đầu đổi mới và tình hình quốc tế đầy biến động; các thế lực thù địch điên cuồng chống phá cách mạng Việt Nam, phủ nhận chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, âm mưu xóa bỏ những thành quả cách mạng mà dân tộc ta đã phải đổi bằng máu xương và nước mắt. Những người làm công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị lại tiếp tục bước vào cuộc chiến đấu mới, tập trung nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin cho cán bộ, đảng viên vào chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, vào đường lối đổi mới của Đảng và kiên định mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Lễ Kỷ niệm 58 năm Ngày thành lập trường và công bố Quyết định lấy lại tênTrường Chính trị Trần Phú (20/10/2003)
Năm 1995, Trường mang tên Trường Chính trị tỉnh Hà Tĩnh; công tác mở lớp ngày càng được đẩy mạnh, tập trung trang bị kiến thức lý luận, thực tiễn, củng cố niềm tin cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân; hoạt động giảng dạy, học tập, nghiên cứu ngày càng đi vào nền nếp. Ngày 20/10/2003, thực hiện Quyết định số 528-QĐ/TU của Tỉnh ủy Hà Tĩnh, Trường đổi tên thành Trường Chính trị Trần Phú Hà Tĩnh. Đây là vinh dự lớn lao khi nhà trường tiếp tục được mang tên người con của quê hương Hà Tĩnh - Tổng Bí thư Trần Phú.
Đồng chí Nguyễn Thanh Bình, Bí thư Tỉnh ủy chủ trì Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy ra Nghị quyết 07 về Trường Chính trị Trần Phú (20/11/2008)
Vượt qua khó khăn, thiếu thốn, phát huy truyền thống và nỗ lực không ngừng nghỉ, từ ngày tái lập tỉnh đến nay, Trường Chính trị Trần Phú đã mở 737 lớp đào tạo, bồi dưỡng cho 61.241 học viên; thực hiện 20 đề tài khoa học các cấp; biên soạn, xuất bản 15 giáo trình, tài liệu đào tạo, bồi dưỡng, sách chuyên khảo, tham khảo; tổ chức 106 cuộc Hội thảo khoa học các cấp với 1560 bài viết; xuất bản 60 số kỷ yếu khoa học và phát hành 47 số bản tin thông tin lý luận và thực tiễn nhà trường với 991 bài viết.
80 năm xây dựng và trưởng thành, Trường Chính trị Trần Phú Hà Tĩnh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn và xây dựng đội ngũ cán bộ, viên chức, cơ sở vật chất phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng. Trải qua các giai đoạn hào hùng của lịch sử dân tộc, đồng hành cùng Đảng bộ và nhân dân, lúc thuận lợi, khi khó khăn, lúc mở rộng, khi lại thu hẹp, lúc là đơn vị độc lập, khi thì trực thuộc Ban Tuyên giáo, lúc trực thuộc Tỉnh ủy Hà Tĩnh, khi lại trực thuộc Tỉnh ủy Nghệ Tĩnh... nhưng trong bất cứ hoàn cảnh nào, quyết tâm chính trị và niềm tin với Đảng vẫn luôn là động lực để nhà trường nỗ lực phấn đấu cống hiến cho sự nghiệp cách mạng. Ghi nhận những thành tích đó, Đảng, Nhà nước đã tặng Nhà trường Huân chương lao động Hạng Nhì và nhiều danh hiệu cao quý khác.
Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam tặng thưởng Huân chương lao động Hạng Nhì cho Trường Chính trị Trần Phú Hà Tĩnh (năm 2015)
“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, trải qua 80 năm phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành, Trường Chính trị Trần Phú không ngừng lớn mạnh, đến nay bộ máy nhà trường đã có đủ 5 phòng, khoa với 38 cán bộ, giảng viên, trong đó có 25 thạc sĩ, 03 tiến sĩ, 01 nghiên cứu sinh; 27 đồng chí có trình độ cử nhân, cao cấp lý luận chính trị - hành chính và tương đương; 22 giảng viên chính và tương đương, 1 chuyên viên cao cấp; cơ sở vật chất ngày càng khang trang, hiện đại. Hình ảnh Trường Chính trị Trần Phú ngày một vươn cao, vươn xa, góp phần làm rạng danh quê hương Hà Tĩnh anh hùng.
Tập thể cán bộ, giảng viên nhà trường giai đoạn 2000 – 2005
Tập thể cán bộ, giảng viên nhà trường giai đoạn 2005 - 2010
Tập thể cán bộ, giảng viên nhà trường giai đoạn 2010 - 2020
Tập thể cán bộ, giảng viên nhà trường giai đoạn 2020- 2025
Lịch sử 80 năm xây dựng và phát triển của Trường Chính trị Trần Phú đã để lại những bài học kinh nghiệm quý:
Thứ nhất, nhận thức và quán triệt quan điểm của Đảng về công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, từ đó, kịp thời đề ra những chủ trương đúng đắn, phù hợp, sáng tạo để thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị.
Thứ hai, chú trọng công tác giáo dục tư tưởng, lý luận, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền và chủ nghĩa xã hội; chủ động, sáng tạo trong lựa chọn, đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo bồi dưỡng; lấy người học làm trung tâm; gắn lý luận với thực tiễn; linh hoạt trong xây dựng và tổ chức các loại hình đào tạo, bồi dưỡng.
Thứ ba, quan tâm công tác nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn, hướng nhiệm vụ nghiên cứu khoa học vào việc góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng và gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Thứ tư, chú trọng xây dựng Đảng bộ nhà trường trong sạch, vững mạnh; xây dựng Trường phát triển toàn diện; nâng cao năng lực quản lý và xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chính trị.
Thứ năm, gắn chặt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng với bố trí, sử dụng học viên; chú trọng phối hợp chặt chẽ với các ban, sở, ngành của tỉnh và cấp ủy, chính quyền địa phương, đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ.
Thứ sáu, quan tâm bảo đảm cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy, học tập và chế độ, chính sách cho đội ngũ giảng viên và học viên, đáp ứng yêu cầu của trường chính trị chuẩn
Thứ bảy, luôn tuân thủ sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh; thường xuyên tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh; kịp thời tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền cấp tỉnh xây dựng và ban hành chủ trương, chính sách về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.
Đại hội Đảng bộ Trường Chính trị Trần Phú lần thứ VII, nhiệm kỳ 2025 -2030
Nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới và sự kỳ vọng của Nhân dân đang đặt ra những yêu cầu cao hơn đối với chất lượng đội ngũ cán bộ, theo đó, nhiệm đào tạo, bồi dưỡng góp xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, có năng lực, uy tín có khát vọng và vững vàng niềm tin được xem là nhiệm vụ bức thiết hơn bao giờ hết. Để tiếp tục phát huy truyền thống, trí tuệ và trách nhiệm, cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp cách mạng, góp phần thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, và Nghị quyết Đại hội lần thứ XIV của Đảng, xứng đáng với ngôi trường mang tên Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng, trong thời gian tới, Trường Chính trị Trần Phú cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau đây:
Thứ nhất, tập trung bồi dưỡng lập trường chính trị tư tưởng, đạo đức cách mạng cho cán bộ, giảng viên và học viên; chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn.
Thứ hai, chủ động tham mưu đổi mới nội dung chương trình theo hướng gắn lý luận với thực tiễn, nhất là những yêu cầu đặt ra trong việc vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; chú trọng bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng, nâng cao năng lực tổ chức thực hiện cho đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp xã.
Thứ ba, tiếp tục đổi mới phương pháp đào tạo, bồi dưỡng theo hướng gắn lý luận với thực tiễn, lấy người học làm trung tâm; đa dạng hóa các loại hình đào tạo, bồi dưỡng; đổi mới nâng cao hiệu quả công tác quản lý đào tạo, bồi dưỡng; chú trọng xây dựng văn hóa trường Đảng.
Thứ tư, nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn theo hướng bám sát nhiệm vụ chính trị của tỉnh, tăng cường tham mưu, cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn cho việc hoạch định, bổ sung, hoàn thiện chủ trương, chính sách của tỉnh.
Thứ năm, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác đào tạo bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học và các mặt hoạt động của nhà trường, theo hướng xây dựng mô hình trường học thông minh.
Thứ sáu, tham mưu đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trang thiết bị đảm bảo hiện đại, đồng bộ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa đáp ứng yêu cầu xây dựng Trường Chính trị Trần Phú đạt chuẩn mức 1 vào năm 2026 và chuẩn mức 2 vào năm 2030 theo tinh thần của Quy định số 11-QĐ/TW của Ban Bí thư Trung ương và Đề án Số 02-ĐA/TU của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ.
GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc HVCTQG Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ươmg thăm và làm việc tại Trường Chính trị Trần Phú (tháng 7/2022)
Trường Chính trị Trần Phú có được vị thế như ngày hôm nay, công lao to lớn trước hết thuộc về Đảng bộ và Nhân dân Hà Tĩnh qua các thời kỳ và sự nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi của lớp lớp các thế hệ cán bộ, giảng viên, học viên nhà trường trong suốt chặng đường 80 năm với muôn vàn khó khăn nhưng rất đỗi tự hào. Bước tiếp bước các thế hệ đi trước, thế hệ hôm nay nguyện giữ gìn và phát huy truyền thống, với lòng tự hào, trí tuệ và trách nhiệm tiếp tục viết thêm những trang sử vẻ vang của ngôi trường mang tên Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng.